Weet je al wat het wordt?

Een vraag die ik vaak stel om het spreekwoordelijke ijs te breken is: ‘Weet je al wat het wordt?’ Terwijl het antwoord geen bal uitmaakt. Jongen of een meisje. ‘O leuk,’ is uiteraard standaard mijn antwoord. Als mensen het niet weten vind ik dat extra leuk. We gissen dan naar wat het wordt of spreken vermoedens uit. Heel soms weet een moeder het wel en een vader het niet. Onlangs zelfs een stel waarbij dat andersom was. En zo af en toe heb ik een stel die het bíj́na zeker weet..

Ik heb vroege dienst. De afdeling is vol. De nachtdienst is druk geweest en ik begin alvast met inlezen tot de nachtdienst tijd heeft om over te dragen. We verdelen de patiënten die er liggen en gaan aan de slag. Ik zorg voor mevrouw Zijlstra, Liset. Ze heeft al een tijdje gebroken vliezen maar de weeën wilden maar niet beginnen. Dat heet langdurig gebroken vliezen en is een reden om de zorg van de verloskundigenpraktijk over te nemen.

“Heerlijk begin van mijn dienst met dit enthousiaste stel. Ik kijk de kamer rond en zie dat Marjelle alles al heeft klaargezet. Op het aankleedkussen prijkt een prachtig roze pakje. Dat kan niet missen denk ik.”

Ik lees het dossier van Liset door en zie dat ze een goede zwangerschap heeft gehad. Tot gisteren is ze gecontroleerd in de eerstelijns verloskundigenpraktijk. Bij 40 weken en 4 dagen braken plots haar vliezen. Liset hoopte vurig dat de bevalling zou gaan beginnen. Helaas bleven haar weeën uit. Omdat ook na 24 uur haar weeën niet op gang kwamen is ze gisteravond bij ons in het ziekenhuis gekomen om de bevalling op te wekken. Net op dat moment leken tóch de weeën door te zetten.

Drie centimeter had ze al met slechts een paar uurtjes weeën, dat ging de goede kant op. De geplande ballon (om ontsluiting te creeëren) ging dus niet door. De bevalling vorderde prachtig alleen vond Liset het best wel pittig. Midden in de nacht rond de klok van 4.00u kreeg ze daarom een ruggenprik. Niet lang daarna had ze 8 centimeter.

Het is inmiddels even na zevenen en ik lees in het dossier dat ze sinds kwart voor zeven 10 centimeter heeft. De ruggenprik werkt nog goed dus ze voelt niet of ze kan gaan persen. Ik besluit alvast kennis te maken. Bij binnenkomst staat verpleegkundige Marjelle al naast haar bed en begroet me vriendelijk.
‘O, gezellig, jij ook vroege dienst vandaag,’ zegt ze.
Ik beantwoord haar groet en richt me tot Liset.
Ik haal mijn mondkapje even af om mijn gezicht te tonen en stel me voor.
‘Hoi!’ zeg ik. ‘Mijn naam is Lisa, ik heb de dienst overgenomen. Ik ben er vandaag tot half vier. Tegen die tijd ben jij al lang en breed bevallen want je hebt al tien centimeter hoorde ik. Super goed.’
Naast haar zit een man met de ogen op half zeven. ‘Een zwaar nachtje gehad denk ik?’
‘Oef, dat doe ik inderdaad niet meer zo vaak,’ zegt de man glimlachend.
‘Vanaf nu wordt het weer geregeld nachtjes door halen met zo’n kleintje erbij,’ zeg ik.
De man lacht. ‘Dat ga ik met liefde doen.’ En hij knijpt even in de hand van Liset.
Ook hem schud ik geen hand maar ik knik mijn naam richting hem.
‘Oja, sorry ik ben Bas, aanstaande papa!’

Heerlijk begin van mijn dienst met dit enthousiaste stel. Ik kijk de kamer rond en zie dat Marjelle alles al heeft klaargezet. Op het aankleedkussen prijkt een prachtig roze pakje. Dat kan niet missen denk ik. Ik gooi hem er toch nog even in: ‘volgens mij weten jullie al wat het wordt?’ wijzend naar het aankleedkussen.
‘Zeker, een meid,’ zegt Bas met big smile.

Ik kijk naar Liset die bij iedere wee wat beweeglijker wordt in bed. Ze krijgt het steeds zwaarder om de weeën onder controle te krijgen. Ik denk dat het kindje dieper komt te liggen en dat de persdrang door de ruggenprik heen komt. Ik vertel haar dat ze best een beetje mee mag duwen met de wee. Het kindje komt er alleen maar dieper van. Ze lijkt iets te ontspannen en doet haar best bij de volgende wee wat mee te drukken. ‘Dat voelt wel gek hoor,’ zegt ze. ‘Ik denk dat ik echt moet poepen eerst, kan dat?’. Ik vertel dat dat zo voelt maar dat het de baby is. Ik leg uit hoe je deze weeën het beste kan opvangen en vertel haar dat ik nog even de kamer af loop maar dat ik waarschijnlijk met een kwartiertje of half uur terug ben.

Marjelle knikt naar me ten teken dat zij hier wel blijft. Fijn is het, om in een team werken. We weten precies wat we van elkaar nodig hebben.

Ik loop naar de artsenkamer om snel een en ander te horen hoe de nachtdienst is gegaan. Mijn collega’s zijn inmiddels aangeschoven en zijn zo te zien blij dat hun dienst bijna voorbij is.
‘Lekker gewerkt?’ vraag ik.
‘Zeker, maar veel tegelijk, ik draag jullie snel over dan ga ik zo naar mijn bed,’ zegt mijn collega.
Ik hoor aan wat er allemaal op de afdeling ligt. Het lijkt mee te vallen. Direct na de overdracht loop ik terug naar Liset en Bas. Marjelle is nog steeds op de kamer en geeft aan dat het nu wel lijkt alsof Liset reflectoire persdrang krijgt. Reflectoire persdrang is een soort reflex van je lijf die ervoor zorgt dat het kindje naar beneden wordt geduwd. Als je daaraan mee geeft hopen we dat bij een eerste vaginale bevalling binnen 1 à 2 uurtjes het kindje geboren wordt.

Ik kijk op de klok 7.45u, ik voel nog eens mee naar de ontsluiting en hoe diep het hoofdje in het bekken ligt. Ze ligt al mooi diep, een goede uitgangswaarde om te starten met actief persen. Het gevoel in de benen van Liset is ook al een stuk beter dan een uur geleden dus ik stel voor dat we ervoor gaan. Bas springt op uit zijn stoel en komt nog iets dichter bij Liset staan. Ik zie dat hij wat zenuwachtig wordt. Ik geef instructies aan Liset wat ze het best kan doen.
‘Probeer tijdens iedere wee drie keer mee te persen. Daarmee komt het kindje stapje voor stapje dichterbij. Als je de lucht kwijt bent neem je een nieuwe hap lucht alsof je onder water duikt en dan houd je die lucht vast zolang het lukt,’ vertel ik.
Ze pakt het goed op want de eerste wee is al in aantocht en ze doet het perfect.

We zijn inmiddels ruim een half uur verder en ik zie wat haren van de baby tevoorschijn komen. Zowel ik als Marjelle worden enthousiast. ‘Ze heeft meer haar dan jij,’ lach ik gekscherend richting Bas. Hij lacht, en gaat met zijn hand over zijn kale hoofd. Hij heeft zijn rol als partner helemaal gevonden want hij perst iedere wee mee alsof zijn leven ervan afhangt. Ik kijk naar Liset, de zweetdruppeltjes dwarrelen vanaf haar voorhoofd op haar ontblote borst. De hartslag van de baby tikt vrolijk verder en we zien telkens een wat groter stukje van het hoofd naar buiten komen.

Het is 8.51u als het hoofd blijft staan. Hij zakt niet meer terug. Op mijn instructies puft Liset dapper de rest van de wee weg terwijl ik nog snel even schone handschoenen aantrek.
‘Bij de volgende wee wordt ze geboren, hou nog even vol,’ zeg ik tegen Liset en deels ook tegen Bas.
En inderdaad om 8.54 wordt de verloskamer gevuld met een mini huiltje. Ik pak het kindje aan en leg het op Liset haar buik. Prachtig gewicht heeft ze als ik haar zo vast heb. Marjelle droogt haar gelijk af om haar niet te laten afkoelen en zet een mutsje op het hoofd.

Zowel ik als Marjelle doen een stapje naar achteren en aanschouwen dit leuke tafereel. Bas is in één klap stil en ik zie de blijdschap op Liset haar gezicht. Ik draai me om naar de computer en schrijf snel de geboortetijd op. Ik kijk naar achter over mijn schouder en zeg: ‘Nou? Is het echt een meisje.’ Vaak een leuk moment om dat te bevestigen.
Marjelle helpt de doeken een beetje los te doen.

‘HUH,’ roept ze.
Ik doe een stap richting het bed en kijk ook onder de doeken.
‘Een jongen?!’ roep ik.
‘Ik zie balletjes,’ zegt Bas.
‘WAT?’ roept Liset.

Vier hoofden buigen zich over het kleine roze lijfje op de buik van Liset.
We lachen allemaal.
‘Het is echt een jongen,’ zegt Marjelle. ‘Dit heb ik nog nooit meegemaakt.’
Ik moet lachen, och wat heerlijk.
Ik kijk naar Liset en Bas voor wie dit toch wel enorm schakelen moet zijn. ‘Wat maakt het uit,’ zegt Liset. Welkom kleintje.’

Dit hadden ze niet zien aankomen. Toch vertelt Liset me even later dat ze altijd het gevoel had dat het een jongetje was. Toen ze met de twintig weken echo vertelden dat ze een meisje kregen moest ze daar wel even aan wennen.

Ik zie het roze pakje op het aankleedkussen liggen. ‘Hij moet in ieder geval in het roze mee naar huis,’ zeg ik.
Liset kijkt naar Bas en vervolgens naar mij: ‘nou, hij moet voorlopig ook in een roze kamertje slapen ben ik bang,’ zegt Liset meer tegen zichzelf dan tegen mij. Gelukkig lijkt ze erom te kunnen lachen.

Als ook de placenta er is en ik heb gehecht lopen Marjelle en ik even de verloskamer uit. We trekken de deur achter ons dicht en beginnen te lachen.
‘Dit was toch hilarisch, niet?’ zegt Marjelle.

Ik loop de artsenkamer in en vertel vol enthousiasme wat net op verloskamer 9 gebeurd is. Ook daar draait iedereen zijn hoofd om en gaan de monden open van verbazing. Dit was voor mij slechts de tweede keer in acht jaar dat ik het meemaak. Ik ga achter de computer zitten en begin met mijn administratie. Marjelle komt niet veel later ook de artsenkamer binnen met een dienblad. Op het dienblad staan twee bordjes met beschuit met muisjes. ‘Ik kon het niet laten,’ zegt ze nog steeds lachend. Ze laat me zien wat ze op het dienblad heeft liggen:

Een echo blijft mensenwerk. Dus ook al lijkt het op een meisje.
Het kan altijd een jongetje zijn.

Lezen wat er gebeurt als de schouders van een kindje vast blijven zitten na de geboorte van het hoofd? Klik hier. Of lees mijn laatste blogs via de linken hieronder: