Fay vindt het zwaar. De bevalling is nu al een paar uur in volle gang maar de ontsluiting laat op zich wachten. Ze loopt door de verloskamer tijdens het opvangen van de weeën. Bij iedere wee zie ik de frons tussen haar ogen dieper worden. Joris zit op de stoel aan de rand van de kamer en kijkt met grote ogen toe wat er gebeurt. Op een krukje aan de andere kant van de kamer zit Vanessa, de moeder van Fay. Vanessa is lang en dun met een opgeschoren blonde coupe. Ze heeft haar mouwen opgestroopt en ziet er strijdlustig uit.
Ik kijk de kamer rond als ik binnenkom en zie dat Fay het postuur van haar moeder heeft maar net een tikkeltje dunner. Haar ronde buik glimt van de spanning die de huid haast uit elkaar lijkt te doen knappen. Daarin zit een klein meisje, zo heb ik net begrepen. Het kleintje was niet gepland. Fay en Joris kwamen achter de zwangerschap toen Fay al bijna 14 weken zwanger was. Dat had ze niet verwacht. Door haar ziekte van Crohn keek ze niet raar op van een bolle, gespannen buik. Pas toen ze ging tellen hoe lang ze al niet ongesteld was geweest, viel het kwartje dat de bolling niet vanuit haar darmen kwam.
De schrik binnen het gezin van Fay was groot toen haar buik groeide en de zwangerschap met de buitenwereld werd gedeeld. Het gaf bij beide gezinnen behoorlijk wat spanning. Maar inmiddels leeft de hele familie mee. Beide families zijn continue digitaal aanwezig via Facetime, appgroepen en foto’s.
Ik stel mezelf voor en ga op de zadelkruk zitten die naast het verlosbed staat. Fay kijkt me aan en kijkt snel weer weg. Ze weet zich moeilijk een houding te geven nu ik op de kamer ben. Dat snap ik wel, toen ik 17 was, ging ik voor het eerst naar het buitenland op vakantie met vriendinnen. Ik had me ook hartstikke ongemakkelijk gevoeld als ik met een kind in mijn buik thuis was gekomen uit Lloret de Mar.
Ik voel me nog net zo jong als Fay, maar zo zie ik er waarschijnlijk niet meer uit. Ik probeer door haar ogen naar mij te kijken. Een vrouw met lange witte jas en opgestoken bruin haar. En dan die bril, ik zal zeker oud lijken voor haar. Ik doe mijn mondkapje even af en glimlach.
‘Je bent goed bezig meid, vind je het pittig?’
Fay heeft net een wee opgevangen en haar ogen vangen mijn meelevende blik.
‘Nou, het is echt gewoon kut hoor dit,’ zegt Fay.
‘Dat is het ook, maar je doet het maar mooi.’
‘Vind ik ook,’ bemoeit haar moeder zich ermee. ‘Kan ze al een ruggenprik krijgen? Dat wil je graag toch Fay?’
Fay kijkt haar moeder aan en knikt.
‘Dat snap ik, dat kan zeker. Je had bij mijn collega 4 centimeter twee uurtjes geleden. Ik kan kijken hoe het er nu voor staat en dan kunnen we dat zeker regelen. Zou je dat willen?’
Fay knikt, vangt weer een wee op en komt vervolgens soepel het bed op. Ze heeft haar broek en onderbroek nog aan.
‘Zal ik je helpen?’ wijzend naar haar broek.
‘Nee, hoor,’ zegt ze al trekkend aan haar broek.
‘Mam, even weg hoor,’ zegt ze zonder haar moeder aan te kijken.
Vanessa staat op en grinnikt een beetje, ze weet zichzelf duidelijk geen houding te geven.
‘Ik loop naar beneden en bel even met papa, goed schat?’ Ze wacht het antwoord van Fay niet af en loopt naar buiten.
Joris blijft op de stoel zitten en heeft inmiddels zijn telefoon tevoorschijn getoverd uit zijn broekzak.
‘Hoe is het voor jou allemaal?’ vraag ik aan Joris om hem erbij te betrekken.
Hij trekt zijn schouders op zonder me aan te kijken.
‘Gaat wel,’ zegt hij.
Ik laat hem verder met rust en richt me weer op Fay die inmiddels haar broek en onderbroek heeft uitgeschopt.
Fay had 5 centimeter bij het inwendig onderzoek en kreeg een ruggenprik van de anesthesist. De pijn is een stuk beter te doen als ik terugkom op haar kamer na 1,5 uur. Ze kijkt me aan en glimlacht.
‘Beter?’ vraag ik haar.
‘Ja, echt wel,’ zegt ze zacht.
De monitor voor de hartslag van de baby zit vast aan haar buik, een bloeddrukmeter zit om haar bovenarm en vanaf haar linker schouder komt een slangetje naar boven waar de ruggenprik-medicatie doorheen druppelt. Ze heeft net een catheter in haar blaas en ik zie in de zak heldere urine lopen.
‘Heb je ooit zoveel slangetjes en snoertjes bij elkaar gezien?’ vraag ik Fay.
‘Nee, nooit. Ik heb voor mijn crohn wel een aantal keer in het ziekenhuis gelegen maar nooit met zoveel slangetjes.’
‘Weet je waar ze allemaal voor zijn?’
Ze schudt haar hoofd. Samen lopen we de slangetjes na. Het lijkt me fijn om te weten als je zo jong bent wat er allemaal gebeurt. Ze heeft al zo weinig grip op de situatie en ik verwacht dat ze weinig vriendinnen heeft met kinderen. Ik pak de zadelkruk weer en vertel wat dingen over de bevalling en het beloop. Fay vertelt dat ze wel een paar keer op TLC beval-programma’s heeft gekeken. Daarop ging het altijd heel snel. Ze begrijpt niet waarom het nu bij haar zo lang moet duren. Ik leg uit dat in een programma de zendtijd wat beperkt is waardoor alleen de hoogtepunten worden getoond. Fay moet ervan lachen.
‘Daar heb ik eigenlijk nooit over nagedacht.’
Ik lach met haar mee. ‘De volgende keer zal je er heel anders naar kijken.’
De uren kabbelen voort en als ik twee uurtjes later weer op de kamer kom, ligt Fay te kronkelen in bed. De tranen stromen over haar wangen en haar moeder houdt bezorgd haar hand vast. Joris staat naast het bed van Fay en houdt liefdevol zijn hand op Fay haar hoofd. Ik vraag me af of hij dat zelf verzonnen heeft.
Vanessa kijkt me aan als ik binnenloop.
‘Het is niet normaal zo hoor,’ zegt ze. ‘Ik heb nooit een ruggenprik gehad, maar ik begrijp dat daar de pijn echt van weg moet zijn. Maar dit is echt niet weg.’
Ik hoor de bezorgdheid in haar stem. Wat lijkt me dat lastig als je eigen kind gaat baren terwijl ze zelf nog een kind is.
‘Soms kan het zijn dat de bevalling dan enorm opschiet. Ik zal eens kijken naar de ontsluiting. En wie weet kunnen we als het nog niet zo ver is wat doen aan de ruggenprik. Een extra bolus geven van de medicatie bijvoorbeeld.’
Fay kijkt me aan. Haar ogen zijn groot, haar blonde haar zit in een knot op haar hoofd. Haar voorhoofd glimt van het zweet en over haar wangen druppelen tranen richting haar hals.
Ans loopt ook net de kamer binnen, de verpleegkundige van vandaag. Een ouwe rot in het vak die al heel wat dames voorbij heeft zien komen. Zelf moeder van vier kinderen en ze weet mensen met haar nuchtere blik altijd te laten inzien dat bevallen iets is, wat iedereen ‘gewoon’ doet.
We kijken elkaar aan, ze tuit haar lippen en knikt een keer. Ze steekt haar duim op.
‘Zal ik vast spullen klaarzetten?’
‘Goed idee,’ fluister ik haar toe. Ik denk ook dat het vlot kan gaan.
Joris staat op en loopt de verloskamer uit. Vanessa zit driftig op haar telefoon het thuisfront bezig te houden terwijl Ans rond loopt om spulletje klaar te zetten. Ik ga op het voeteneind van het bed zitten en pak de hand van Fay, hij is warm en klam. Ze schrikt van mijn aanraking, ik probeer haar gerust te stellen.
‘Het is nu hevig, dat komt vaak omdat het laatste stukje snel gaat. Aan deze pijn kunnen we weinig meer doen ben ik bang. Ik zou willen voorstellen om…’
Ik maak mijn zin niet af, er komt net een wee. Fay gooit haar hoofd in de nek en begint te gillen. Ze laat mijn hand los en grijpt het laken rondom de matras beet. Haar knokkels worden wit. Ik ga bij haar hoofdeind staan en probeer haar blik te vangen.
Ik adem in door mijn neus en blaas vijf keer driftig uit om Fay een voorbeeld te geven.
‘Probeer me maar na te doen Fay,’ moedig ik haar aan.
Tranen rollen over de wangen van Fay en ze blijft gillen van de paniek. De pijn overvalt haar duidelijk. Ik probeer haar wat harder aan te spreken en ineens kijkt ze me strak aan.
‘Je kan dit,’ zeg ik en doe de ademhaling nog eens voor.
De tranen blijven stromen maar ze pakt heel knap de ademhaling op. Vanessa komt aan de andere kant van het bed staan en pakt haar andere hand. Fay blijft mij aankijken en ik help haar de wee door.
‘Zal ik kijken hoe het ervoor staat, probeer ik mijn zin van even daarvoor af te maken.’
Fay knikt. Ik neem weer plaats op het voeteneind en doe wat gel aan mijn handschoen.
Voorzichtig voel ik met twee vingers naar de ontsluiting. Ik stuit gelijk op het hoofdje. Net op dat moment komt er een wee aan. Fay krioelt van de pijn door het bed.
‘Voel je druk?’ vraag ik.
Fay geeft geen antwoord en gilt en draait.
Ik haal mijn vingers uit haar en moedig haar aan om te gaan persen.
‘Fay, je hebt tien centimeter. Het hoofdje van de baby zit hartstikke diep. Je mag meepersen, misschien geeft je dat wat verlichting.’
Fay lijkt het niet te horen. Vanessa aait Fay liefdevol over haar bezwete hoofd. Het kan Fay niet meer schelen wat haar moeder allemaal ziet, ze zit vol in de weeën. Ik zie aan Vanessa dat het haar moeite kost om het droog te houden. Haar meisje die hier moet bevallen, de intense pijn. Ans gaat aan de andere kant van Fay staan en Joris stapt de verloskamer weer binnen. Vanessa geeft hem een korte update. Hij loopt verder de verloskamer binnen, kijkt rond maar gaat vervolgens weer zitten.
‘Liefje, de pijn van de weeën is enorm. De druk is gigantisch. Het enige wat jij kan doen, is verstand op nul en je kleintje eruit persen,’ Ans haar harde stem haalt Fay weer even in het hier en nu.
Fay kijkt naar Ans, tranen biggelen over haar wangen. De hand van haar moeder nog steeds op haar hoofd.
‘Pak maar even een washandje,’ zeg ik tegen Joris.
Joris staat snel op en loopt om het bed heen, zichtbaar blij met zijn taak.
‘Je kan het meisje,’ zegt Ans. ‘Een hap lucht nemen en zo hard als je kan poepen, probeer het maar gewoon.’
Fay ontspant even nu de wee weg is.
‘Precies Fay,’ zeg ik. ‘Probeer het maar. Je kan het, écht!’
Vanessa is stil en blijft haar dochter strelen over haar bovenarm.
De wee dient zich weer aan en Fay lijkt zich te herpakken. Uit volle kracht perst ze mee met de wee. Ik zie gelijk het perineum opbollen.
‘Goedzo!’ roepen Ans en ik verblijd in koor.
We kijken elkaar aan. Ans geeft me een knipoog. Ik glimlach naar haar.
‘Nu een nieuwe ademteug en probeer het nog maar eens.’
Het lukt Fay niet hem weer op te pakken, ze kermt van de pijn en gooit haar hoofd in haar nek.
‘Fay, ga ervoor! Die wee van net, ik zag bijna het hoofdje,’ bluf ik om Fay door te laten zetten.
Ik weet niet of het haar helpt. Ze vindt het vast hartstikke spannend. Ze probeert een beetje te duwen maar stopt er abrupt weer mee.
‘Ik kan dit niet! Ik wil het niet! Dit moet stoppen!’
Ik heb het met haar te doen.
‘Je kan het wel, echt! Probeer het maar, we helpen je.’
Ik geeft wat instructies voor bij de volgende wee. Ze knikt me kordaat toe. Haar mascara inmiddels tot ver op haar wangen.
Joris heeft een washandje in zijn hand en kijkt met de ziel onder zijn arm toe. Ans en Vanessa vullen de posities van hem op aan het hoofdeind. Naast mij, aan het voeteind blijft hij staan. Ik denk niet dat dit de beste positie voor deze jongen is en kijk naar Ans.
Ans heeft al door dat Joris wat sturing nodig heeft.
‘Kom hier kind,’ ze pakt hem om de schouders en geeft en een klein duwtje om haar positie vervolgens over te nemen.
‘Ga hier maar staan,’ zegt Ans tegen Joris. ‘Houd het washandje maar een beetje tegen haar hoofd en hals, dat geeft haar vast verkoeling. En vanaf daar kan je mooi de geboorte van je dochter zien.’
Met één hand graait Joris door zijn blonde krullen. Een grote zweetplek tekent zich af op zijn bordeauxrode shirt. Zijn wangen bijna even rood als die van Fay. Hij heeft zichtbaar geen idee wat hem allemaal overkomt.
Er komt weer een wee aan en we herhalen de aanmoedigingen en positieve woorden. Na drie weeën heeft Fay flink de smaak te pakken. Ze perst uit volle kracht soms wel zes keer tijdens de wee mee. Ik laat het gebeuren, allang blij dat ze de smaak te pakken heeft.
Na een dik kwartier persen komt er bolletje met haar tevoorschijn. Een groot voordeel van onvoorbereid alles over je heen laten komen: Dan neemt de natuur het over en gaat een uitdrijving soms hartstikke snel. Dat zie ik wel vaker bij deze jonge meiden.
Fay voelt het hoofdje branden, haar perineum komt op spanning.
‘Probeer te zuchten Fay,’ zeg ik.
Fay perst onvermoeibaar door.
‘Zuchten Fay!’ roep ik dit keer een paar toontjes harder.
‘Zuchten!’ roepen Ans en ik dit keer in koor.
We blazen allemaal onze longen leeg om Fay voor te doen wat we bedoelen. Ze blijft zuchten. Ook Vanessa zucht mee. Joris heeft zijn hoofd richting de muur gekeerd en houdt met zijn hand het inmiddels warm geworden washandje op de kruin van Fay.
‘Daar komt ze, Fay, houd vol!’ Ik word enthousiast van de snelheid van deze baring en bewonder Fay om haar doorzettingsvermogen.
‘Zuchten, zuchten, zuchten.’ Ik doe Fay voor wat ik bedoel. Heel langzaam glijdt het hoofdje tot bijna het grootste deel staat.
‘En nu weer een klein beetje persen,’ zeg ik met mijn ogen gericht op Fays perineum.
Ze doet precies wat ik vraag en heel langzaam glijdt het gladde bolletje met blond haar naar buiten.
Fay begint te gillen. ‘Auw! Auw! Fuck mam, auw, dit doet fucking pijn. Auw!’
‘Komt goed. Komt goed,’ hoor ik haar moeder naast haar zeggen.
‘Even blijven zuchten nu,’ zeg ik terwijl ik het hoofdje voorzichtig met beide handen omklem.
‘Kijk maar,’ roept Ans. ‘Kijk, daar komt jullie meisje.’
Ook Joris draait voorzichtig zijn hoofd om en grijpt in een soepele beweging met beide handen in zijn haar.
‘Och, kijk nou,’ zegt Vanessa.
Fay kan alleen maar jammeren. Ineens compleet helder strekt ze haar armen uit waarna ze het meisje van me overneemt. Fay legt het op haar borst. Ze lacht en huilt tegelijk.
‘Welkom, meisje. Welkom!’ zegt ze tegen het kindje.
Ans begint haar af te drogen. Ik trek mijn handschoenen uit en pak het fototoestel van het tafeltje af. Snel ontgrendel ik de telefoon en begin met foto’s maken. Door de telefoon zie ik de ontlading op ieders gezicht. Tranen bungelen over drie paar wangen. Ik zie Joris rechtop gaan staan. Hij steekt bijna een kop boven Ans uit. Ik richt mijn blik weer op de camera en zet een stap dichterbij om het kleintje op de foto te zetten. Als ik de camera even in mijn hand vasthoud zie ik ineens Joris zijn blik. De rode wangen van zonet maken plaats voor een lijkbleek gezicht.
Met drie stappen ben ik bij hem.
‘Ans!’ roep ik, die zich verschrikt omdraait.
‘Kom zitten Joris!’ zeg ik terwijl ik hem vasthoud en met mijn voeten een stoel probeer aan te schuiven. Ans kijkt van mij naar Joris en kan hem vervolgens samen met mij nog net vastgrijpen voor hij door zijn benen zakt. We duwen hem in de stoel en ik haal snel wat ranja en een koud washandje.
Ans breng Joris weer bij de les en duwt zijn hoofd tussen zijn benen. Ik doe de natte, koude lap op Joris zijn nek en als hij weer een beetje reageert geef ik hem een rietje tussen zijn lippen aan om de mierzoete ranja naar binnen te werken. Hij geeft zich gedwee over. Het duurt niet lang voor hij weer goed bij is, maar we laten hem even op de stoel naast het bed zitten.
‘Hé, mietje!’ Hoor ik vanuit het bed. We kijken allemaal op in het rode, bezwete hoofd die een groot contrast vormt met dat van Joris. ‘Zo zwaar was het toch allemaal niet?’
We lachen allemaal. Joris houdt zijn hoofd nog maar even beneden. Het arme kind.
Nadat de placenta wordt geboren en ik Fay’s perineum heb gehecht laat ik het jonge stel met de kersverse Oma even bijkomen. Ans en ik lopen samen de deur uit.
‘Mooi stel wel,’ zegt Ans. ‘Maar op je 17e een kind krijgen, gun ik toch eigenlijk geen enkel meisje.’
‘Nee, ik ook niet. Ik denk als ik zo naar Joris kijk, dat ze er in het vervolg wel iets voorzichtiger mee omgaan. Wat jij?’
We lachen.
‘Tijd voor koffie?’
‘Goed idee.’
Samen lopen we de koffiekamer in waar Ans in geuren en kleuren over Joris en zijn akkefietje vertelt. Hij moest eens weten.
Meer lezen? Klik hier voor al mijn blogs.
Damman Schrijft 